Middeleeuwse bewoning aan de Chaamseweg te Baarle-Hertog/Baarle-Nassau Middeleeuwse bewoning aan de Chaamseweg te Baarle-Hertog/Baarle-Nassau

In het voorjaar van 2015 heeft het Vlaams Erfgoed Centrum met ondersteuning van ADC ArcheoProjecten een definitief archeologisch onderzoek uitgevoerd op het voormalige terrein van de limonadefabriek van Bar-le-Duc, aan de Chaamseweg in Baarle-Nassau (NL) / Baarle-Hertog (B). De opgraving is het sluitstuk van een reeks archeologische onderzoeken die in 2012 startte. In totaal is 13.228 m² archeologisch onderzocht. Het terrein was in grote delen ernstig verstoord door de bouw en ook de afbraak van de fabriek. Vooral in het zuidelijke gedeelte waren deze verstoringen aanwezig en hebben zij het archeologische niveau, en dus ook de archeologische sporen, ernstig aangetast en doen verdwijnen. Desondanks zijn er voldoende sporen aangetroffen om een beeld te krijgen van de vroegere bewoning binnen het plangebied. De vroegste indicatoren van menselijke aanwezigheid zijn afkomstig uit de late prehistorie. Het betreft een aantal sporen die op basis van een lichtere kleur in het vlak en in coupe mogelijk tot deze periode behoren. Daarnaast is handgevormd aardewerk zonder context aangetroffen. Het is aannemelijk dat er in de late prehistorie bewoning binnen het plangebied is geweest. De latere bewoning en de verstoringen hebben er echter voor gezorgd dat hier nog weinig van bewaard is gebleven. De aantoonbare bewoning in het onderzoeksgebied lijkt in de Merovingische tijd aan te vangen met twee gebouwplattegronden. Vier gebouwplattegronden worden met een vermoedelijke datering in de Karolingische tijd iets later in de tijd gesitueerd. Verder zijn er nog vijf structuren aangetroffen die gebouwd zijn volgens de vroegmiddeleeuwse traditie, maar door het ontbreken van (dateerbaar) vondstmateriaal of specifieke bouwkenmerken is het niet mogelijk deze plattegronden nauwkeuriger te dateren. Wel wordt vermoed dat de meeste van deze structuren eerder vroeg (dus Merovingisch of Karolingisch) dan laat (Ottoons tot 1e helft Volle Middeleeuwen) te dateren zijn. De overige gebouwplattegronden passen in de volmiddeleeuwse bouwtraditie. De datering van de waterputten sluit aan bij die van de gebouwplattegronden. Sommige lijken meerfasig te zijn. Binnen het plangebied zijn er zodoende aanwijzingen voor de aanwezigheid van meerdere erven door de tijd heen. Helaas zorgen de ruime dateringen van veel structuren voor een probleem bij het definitief toeschrijven aan een bepaald erf. Bijzonder is het aantreffen van fragmenten van een ovenrooster. Dergelijke objecten zijn schaars uit middeleeuwse contexten. Uit de resultaten van het archeobotanische onderzoek tot slot kan afgeleid worden dat in de Vroege en Volle Middeleeuwen in het onderzoeksgebied veel graan werd verbouwd op bemeste akkers. Het landschap ter plaatse was zeer open, met graslanden en uitgestrekte heidevelden. De bewoning in het onderzoeksgebied lijkt in de eerste helft van de Volle Middeleeuwen uit te doven. In de Late Middeleeuwen lijken de activiteiten in het gebied hervat te worden. In één van de waterputten is een plank aangetroffen die door middel van een dendrodatering is gedateerd in 1260. Daarnaast is vermoedelijk een laatmiddeleeuwse veldoven of haardplaats geregistreerd. Uit deze periode zijn nog twee parallelle greppels noemenswaardig. Ze doorkruisen een groot deel van het onderzoeksgebied. In het noorden lopen ze parallel aan de landsgrenzen. De greppels geven vermoedelijk de locatie van verdwenen houtwallen aan en mogelijk fungeerden ze als perceelgrenzen.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zzf-yvbs
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-2r-8kd1
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:200191
Provenance
Creator Hazen, P.
Publisher Vlaams erfgoed Centrum
Contributor Noord-Brabant; ADC ArcheoProjecten
Publication Year 2021
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; DANS License; https://dans.knaw.nl/en/about/organisation-and-policy/legal-information/DANSLicence.pdf
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Dataset
Format jpeg; ms word document 2003; tif; sql; pdf; mapinfo tab; doc; docx; xls; ms access 2003; xlsx
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (4.924 LON, 51.446 LAT); Noord-Brabant; Baarle-Nassau; Baarle-Nassau; Baarle-Nassau Chaamseweg; 50G (kaartblad)