Archeologisch onderzoek in de Stijn Buysstraat te Nijmegen - gemeente Nijmegen. Een archeologische begeleiding onder protocol opgraven. Archeologische Berichten Nijmegen - Briefrapport 276

In opdracht van de Gemeente Nijmegen heeft Bureau Leefomgevingskwaliteit, Archeologie van de gemeente Nijmegen (BLAN) in mei tot en met juli 2017 een archeologische begeleiding (AB) onder protocol opgraven uitgevoerd in het plangebied in de Stijn Buysstraat en Burghardt van den Berghstraat te Nijmegen. In het plangebied zijn plantvakken gerealiseerd en is het wegdek vernieuwd. Door de graafwerkzaamheden zouden eventueel aanwezige archeologische resten verloren gaan. Voorafgaand aan het archeologisch onderzoek gold voor het plangebied een hoge archeologische verwachting voor het aantreffen van archeologische waarden uit de 16e t/m 19e eeuw. Er werd rekening gehouden met het aansnijden van 16e- en 17e-eeuwse wegen en restanten van de 18e-eeuwse vestingwerken, die in de 19e eeuw gesloopt zijn. Ook gold een middelhoge verwachting voor het aantreffen van sporen en vondsten die gerelateerd konden worden aan de Tweede Wereldoorlog. Om eventueel aanwezige archeologische waarden te documenteren, oftewel ex situ veilig te stellen, is ervoor gekozen om tijdens de civieltechnische werkzaamheden een archeologische begeleiding onder protocol opgraven uit te voeren. Het doel van de archeologische begeleiding was het documenteren, registreren en veiligstellen van de archeologische resten die zich in de ondergrond van het plangebied bevinden, om daarmee informatie te behouden die van belang is voor kennisvorming over het verleden. Aanvullend gold dat, omdat de archeologische verwachting voor het oostelijke deel van het plangebied onbekend was, voor dit deel tevens een doelstelling was dat de bestaande archeologische verwachting aangevuld en getoetst werd. Het plangebied lag in de middeleeuwen buiten de stadsmuren en vestingwerken van Nijmegen. Met het onderzoek is vastgesteld dat het terrein vanaf de tweede helft van de 13e eeuw of begin 14e eeuw beakkerd werd. Na de middeleeuwen zijn de vestingwerken van Nijmegen meermalen uitgebreid en in de 18e eeuw zijn de lunetten Bottendaal en Nieuwwerk gerealiseerd. Lunet Bottendaal lag ten westen van het plangebied. Van Lunet Nieuwwerk werd vermoed dat deze deels binnen het plangebied lag. Door de beperkte ontgravingsdieptes en waarnemingsmogelijkheden bij onderhavig onderzoek kon dit echter niet met stelligheid bevestigd of ontkracht worden. Wel waren er, naast enkele laatmiddeleeuwse vondsten, relatief veel vondsten uit de 18e en 19e eeuw en zijn in het profiel mogelijke restanten van plaggen waargenomen. Onder de vondsten bevinden zich 29 kogels, waarvan er 24 zijn afgeschoten. Zowel de vondsten als de plaggen zouden gerelateerd kunnen worden aan de vestingwerken Na de afbraak van de vestingwerken in de 19e eeuw kon de stad uitbreiden. In de laatste decennia van de 19e eeuw zijn de woningen aan de Stijn Buysstraat en de Burghardt van den Berghstraat gebouwd. Een drietal sporen die dagzomen op een diepte van 0,5 tot 0,7 m -mv (30,4 tot 30,6 m +NAP) wordt met deze activiteiten geassocieerd. Het betreft een 19e-eeuwse baksteenconcentratie, een afvalkuil, gevuld met huishoudelijk afval als aardewerk en glaswerk, en een groot rond spoor met een diameter van 2,5 m, waarvan de aard niet met zekerheid is vastgesteld, maar waarvan vermoed wordt dat het een water- of beerput betreft. De jongste dempingen van de put dateren uit de 19e eeuw, maar de put zou uit de 16e of 17e eeuw kunnen dateren. In deze eeuwen liep een van de uitvalswegen vanuit de Molenpoort langs/door het plangebied en langs deze weg stonden in de 16e eeuw molens. Wellicht hoorde de put bij een van de molens. Door de beperkte ontgravingen vormen deze drie sporen de enige sporen die op het project zijn gedocumenteerd. Samen met de post-middeleeuwse vondsten behoren ze tot een nieuwetijdse vindplaats, die als niet-behoudenswaardig is gewaardeerd. Dit betekent echter niet dat de archeologische verwachting voor het plangebied naar beneden bijgesteld dient te worden. Het is namelijk nog steeds goed mogelijk dat in het plangebied restanten van de vestingwerken of andere (oudere) structuren aanwezig zijn.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-z3k-a5mq
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-25-mjkc
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:113102
Provenance
Creator Heijting, F.J.
Publisher Gemeente Nijmegen
Contributor Damen, H.; Hemert, J. van; Kooten, M.Y. van; Venne, A.C. van de; Gemeente Nijmegen
Publication Year 2019
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Dataset
Format application/pdf; image/jpeg; text/xml; mapinfo / tab; access / mdb
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (5.858 LON, 51.840 LAT); Gelderland; Gemeente Nijmegen; Nijmegen; Stijn Buysstraat; 01h (kaartblad)